Zwrot kosztów prywatnej ekspertyzy rzeczoznawcy w sprawach dotyczących odszkodowań z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia OC

Powiedzenie, że „wypadki chodzą po ludziach” jest znane każdemu. Niestety nie jesteśmy w stanie uchronić się od różnego rodzaju zdarzeń losowych, które częstokroć z uwagi na naszą mobilność oraz ciągły wzrost liczby pojazdów na naszych drogach, przyjmują postać wypadków komunikacyjnych. Jakkolwiek już sama kolizja samochodowa z naszym udziałem jest przykrym zdarzeniem to również droga do uzyskania odszkodowania za poniesioną z tego tytułu szkodę bywa niekiedy długa i kręta. Ogólnie panujące wyobrażenia, o tym jak ma wyglądać postępowanie w zakresie likwidacji szkody niestety odbiegają od rzeczywistości. Samo zgłoszenie zdarzenia do ubezpieczyciela sprawcy wypadku stanowi dopiero początek piętrzących się przed poszkodowanym problemów. W praktyce ustalenie i wypłata przez towarzystwo ubezpieczeniowe odszkodowania za szkodę poniesioną w wyniku wypadku komunikacyjnego w wysokości realnie odpowiadającej kosztom związanym z naprawą pojazdu nastręcza wielu trudności. W kalkulacji kosztów związanych ze zgłoszoną szkodą dochodzi bowiem do sytuacji, że ubezpieczyciele np. zaniżają wartości pojazdu przed wypadkiem, pomniejszają wartość kosztów związanych z naprawą pojazdu, uwzględniają użycie do naprawy nieoryginalnych części zamiennych itp. W takiej sytuacji niezbędne jest zakwestionowanie oszacowania szkody, które zostało wykonane przez towarzystwo ubezpieczeniowe. Mając na uwadze, że poszkodowani nie posiadają specjalistycznej wiedzy umożliwiającej skuteczną weryfikację kosztorysu przedstawionego przez ubezpieczyciela, w celu złożenia reklamacji konieczne jest wykonanie ekspertyzy przez profesjonalnego rzeczoznawcę. Tu jednakże pojawia się problem, ponieważ z uwagi na koszty związane ze zleceniem wykonania takiej usługi, tylko nieliczni poszkodowani decydują się na ten krok.

Wiele osób na tym etapie rezygnuje z dochodzenia swych praw, nie chcąc ponosić dalszych kosztów, których nikt im nie zwróci.

W orzecznictwie sądów powszechnych kwestia zwrotu przez ubezpieczyciela kosztów związanych z wykonaniem usługi profesjonalnego oszacowania szkody, była oceniana różnie. Z jednej strony wyrażano pogląd, iż tego rodzaju wydatek poniesiony przez poszkodowanego jest powiązany z wyrządzoną szkodą, ponieważ umożliwia mu efektywne dochodzenie jego praw wobec ubezpieczyciela i w związku z powyższym powinien podlegać zwrotowi. Pojawiały się jednak również orzeczenia, w których odmawiano uznania roszczeń poszkodowanego w tym zakresie. Dlatego też z inicjatywy Rzecznika Finansowego Sąd Najwyższy podjął się rozstrzygnięcia tego zagadnienia prawnego.

W uchwale z dnia 2 września 2019 r. w sprawie o sygn. akt III CZP 99/18 Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów uznał, iż poszkodowanemu oraz cesjonariuszowi roszczeń odszkodowawczych ( tj. podmiotowi, który przejął od poszkodowanego jego roszczenie o zapłatę odszkodowania) z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej zwrot kosztów tzw. prywatnej opinii (ekspertyzy) rzeczoznawcy, jeżeli jej sporządzenie było niezbędne do efektywnego dochodzenia odszkodowania.

Niewątpliwie takie stanowisko Sądu Najwyższego należy uznać za słuszne oraz stanowiące istotne udogodnienie dla poszkodowanych. Pozostaje mieć również nadzieję, iż przedmiotowa uchwała przyczyni się tego, iż poszkodowani z uwagi na możliwość uzyskania zwrotu kosztów wykonania ekspertyzy nie będą rezygnować z dochodzenia swych praw na drodze sądowej oraz zdecydują się podejmować kroki prawne w celu uzyskania odszkodowania w należnej im wysokości.